Rola Federacji Bibliotek Cyfrowych w dostępie on-line
do polskiego dziedzictwa kulturowego i naukowego
Cezary Mazurek, Maciej Stroiński, Marcin Werla, Jan Węglarz
Poznańskie Centrum Superkomputerowo-Sieciowe, ul. Noskowskiego 12/14, 61-704 Poznań
Federacja Bibliotek Cyfrowych (http://fbc.pionier.net.pl/) została publicznie udostępniona przez Poznańskie Centrum Superkomputerowo-Sieciowe w czerwcu 2007 roku. Początkowo dawała ona dostęp do kilkudziesięciu tysięcy publikacji z kilkunastu bibliotek cyfrowych prowadzonych przez polskie instytucje kultury i nauki. Obecnie w portalu FBC znaleźć można ponad 600 tysięcy cyfrowych publikacji agregowanych z prawie siedemdziesięciu różnych serwisów. Szacowana liczba publikacji na koniec roku 2011 to w przybliżeniu 800 000, czyli dziesięciokrotnie więcej niż w momencie inauguracji tego serwisu.
FBC stworzona została z myślą o budowaniu nowych usług na podstawie sieci bibliotek cyfrowych – usług, które wirtualnie integrowałyby rozproszone biblioteki i pozwalały na osiągnięcie pomiędzy nimi efektu synergii. Z punktu widzenia czytelników podstawową funkcją FBC jest przeszukiwanie metadanych obiektów cyfrowych, jednak serwis ten realizuje również szereg innych zadań. Jest to między innymi wsparcie dla koordynacji digitalizacji pomiędzy przyłączonymi bibliotekami, udostępnianie odpowiednio przetworzonych agregowanych metadanych zewnętrznym portalom, takim jak Europeana, DART-Europe czy OCLC WorldCat, a także udostępnianie wybranych usług (np. wyszukiwania) w sposób pozwalający na ich wykorzystanie w serwisach takich jak KaRo.
W ramach niniejszego referatu przedstawiony zostanie obecny stan rozwoju Federacji Bibliotek Cyfrowych ze szczególnym uwzględnieniem tych funkcji serwisu, które nie są wyeksponowane w interfejsie portalu FBC, ale stanowią nieodzowną część FBC i pokazują istotną rolę tego serwisu w dostępie on-line do polskiego dziedzictwa kulturowego i naukowego. Przy opisywaniu poszczególnych funkcji uwzględnione zostaną zarówno techniczne, jaki i organizacyjne aspekty ich realizacji i utrzymania.